U petak 1. augusta iz svih krajeva Bosne i Hercegovine moći će se posmatrati djelimično pomračenje Sunca. Mjesec će se naći u položaju između nas i Sunca i zakloniti ga. Na Zemlji to vidimo kao pomračenje. Pri tome će u Sarajevu biti „nagriženo“ oko 8,7% sunčevog diska. Inače ovo pomračenje će se kao totalno vidjeti duž uske linije koja polazi od Kanade, preko Grenlanda, Arktika, Rusije, Kine i Mongolije. Elementi pomračenja za Sarajevo su:
Početak pomračenja: 11 sati i 18 minuta
Maksimalna faza: 11 sati i 52 minuta
Kraj pomračenja: 12 sati i 26 minuta
|
Pomračenja Sunca se nikada ne smiju posmatrati direktno, bilo da je to golim okom, dvogledom ili teleskopom. Projekcija na ekran ili korištenje provjerene aluminizirane folije koja se specijalno izrađuje za ovu svrhu, jedino su dopušteni. Izuzetak od ovoga je sama faza totalnog pomračenja koja se bezbjedno može posmatrati bez zaštite. |
Kada u astronomiji govorimo o pomračenjima, tada u najopštijem slučaju mislimo na zaklanjanje jednog tijela drugim. Ove zanimljive pojave nisu vezane samo za Sunčev sistem, već se dešavaju i u svijetu zvijezda, a u mnogim slučajevima su izvor najraznovrsnijih informacija. Dovoljno je pomenuti pomračujuće dvojne zvijezde, tijesne dvojne sisteme u kojima je jedan član neutronska zvijezda ili crna jama i slično.
Pomračenja Sunca i Mjeseca koja se lako opažaju golim okom nas prate kroz cijelu povijest čovječanstva. Pri tome su, ova pomračenja u dugim periodima ljudske historije smatrana zlokobnim znamenjema. Ona su bila predzanci loših događaja, ratova, gladi, bolesti. Zahvaljujući poznavanju nebeske mehanike astronomi već jako dugo (a upotrebom kompjutera, u naše doba, i jako brzo) mogu da proračunaju tačne datume i vremenske trenutke velikog broja pomračenja koja su se desila u prošlosti ili će se desiti u budućnosti. Na taj način, moguće je napraviti virtuelno putovanje kroz vrijeme. Informacije o pojedinim historijskim pomračenjima omogućile su precizno datiranje nekih važnih događaja iz ljudske prošlosti. Jer, opisi pomračenja u babilonskim, kineskim, egipatskim hronikama, te u tekstovima iz stare Grčke i Rima, omogućavaju da se odrede tačni datumi pojedinih važnih historijskih događaja. Tako je npr. na osnovu jednog teksta nađenog na asirskoj glinenoj pločici ustanovljena tačna hronologija događaja za područje antičkog Orijenta. Na pločici je pored ostalog bilo zapisano: “Pobuna u gradu Asuru; U mjesecu Simanu desilo se pomračenje Sunca.” Pomenuto pomračenje moglo se iz te oblasti posmatrati 15. juna 763. godine prije nove ere. Na osnovu ovoga izvršena je korekcija cijele hronologije koja je bila ranije sazdana pogrešno.
interesantno…saznah i naucih nesto novo…lijepo…